Parisin Şarl de Qoll hava limanı istifadəyə verilib

8 mart — Qriqorian təqvimi ilə ilin 67-cı günü (uzun illərdə 68-ci). İlin sonuna 298 gün qalır.

dəmiryolu

8 Mart 2006 tarixində Adapazarı'nda qurulacaq dəmir yolu vasitələri fabriki üçün TCDD-ROTEM-HYUNDAİ-ASAŞHACO arasında ortaq bir müəssisə müqaviləsi imzalanmışdır.
8 Mart 2006 Ankara kəndi üçün 32 dəstəyi şəhərətrafı sərnişinlərin çatdırılması üçün Rotem-Mitsu ilə birgə müəssisə yaradılmışdır.

Olaylar

1010 – Firdovsi, Şahnamə O, epik poemasını tamamladı.
1817 - Nyu-York Birjası quruldu.
1899 - Almaniyanın "Ayntracht Frankfurt" futbol klubu yaradılıb.
1906 - Moro Krateri Qətliamı: ABŞ əsgərləri Filippindəki bir kraterdə gizlənən 600-dən çox silahsız kişi, qadın və uşağı öldürdü.
1917 - Rusiyada Beynəlxalq Qadınlar Günü üçün paytaxt Petroqradda qadınlar küçələrə çıxdı Çar II. Bu, Nikolayın taxtdan əl çəkməsi ilə nəticələnən Fevral İnqilabının (Yulian təqvimi ilə 23 fevral) başlamasına səbəb oldu.^[1] Bu hadisə həmin ildə baş verən Oktyabr İnqilabından sonra Sovet İttifaqında 8 Martın Beynəlxalq Qadınlar Günü üçün sabit tarix kimi qərara alınmasına səbəb oldu.^[2]^[3] və bundan sonra Kominternin qərarı ilə beynəlxalq sosialist və kommunist hərəkatı 8 Mart Qadınlar Gününün ümumdünya miqyasında qeyd olunmasına səbəb oldu. Lakin bu tarix 1960-cı illərin sonlarında daha geniş qəbul olunmağa başladı və 1977-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının 8 Martı Beynəlxalq Qadınlar Günü kimi tanımasından sonra getdikcə universal xarakter aldı.
1919 – İngilislər Antepdə hərbi vəziyyət elan etdilər; O, şəhərdə hər cür odlu silah və yaralı silahların 24 saat ərzində Britaniya İşğal Qüvvələri Komandanlığına təhvil verilməsini tələb edib.
1920 - Salih Hulusi Kezrak baş vəzir təyin edildi.
1921 - İspaniyanın baş naziri Eduardo Dato Madriddəki parlament binasından çıxarkən Kataloniya silahlıları tərəfindən öldürüldü.
1931 - Xubilay hadisəsindən sonra Menemendə hərbi vəziyyət ləğv edildi.
1933 - Birinci Beşillik İnkişaf Planı qəbul edildi.
1942 - II. İkinci Dünya Müharibəsi: Hollandiya Yava adasında yaponlara təslim oldu.
1943 - İsmət İnönü Türkiyə 7-ci Böyük Millət Məclisini açdı və yenidən prezident seçildi. Şükrü Saracoğlu hökuməti qurmaq üçün yenidən təyin edildi.
1944 - Nyu York Metropolitan Operası Taksim kazinosunda konsert verdi.
1948 – Ordinaryus, təsvir etdiyi dəri xəstəliyi (Behçet xəstəliyi) səbəbiylə dünya tibb ədəbiyyatına daxil olan dermatoloq və zöhrəvi xəstəliklər üzrə mütəxəssis olan Prof. Dr. Hulusi Behçet İstanbulda ürək tutması nəticəsində dünyasını dəyişib.
1951 – I. Adnan Menderes Hökuməti istefa verdi. Bir gün sonra II. Menderes hökuməti quruldu; Hökumətdə üç yeni nazir vəzifəsinin icrasına başlasa da, altı nazir dəyişdirilib.
1951 - Amerikalı skripka virtuozu Yehudi Menuhin konsert vermək üçün İstanbula gəldi.
1952 - Filadelfiyada ilk süni ürək əməliyyatı edildi.
1955 - Türkiyənin ilk xərçənglə mübarizə dispanseri açıldı.
1956 - Demokrat Partiyasının İzmirdə təşkil etdiyi mitinqdə çıxış edən Baş nazir Menderes mətbuatı tənqid edən bir çıxış etdi. “Bu qəzetlər demokratik inqilabın mətbuatı ola bilməz” dedi. O, mətbuatı faktları dəyişmək və DP hökumətini devirmək cəhdində ittiham edib.
1957 – Siyasi Elmlər Fakültəsinin keçmiş dekanı Turhan Feyzioğlu Türkiyə Hüquq Qurumunda keçirdiyi konfransda “Konstitusiya Monarxiyasından sonrakı bir neçə il və Demokratik Partiya hökumətinin ilk illəri istisna olmaqla, mətbuat azadlığa can atdı. .”
1957 - Misir Süveyş kanalını yenidən açır.
1962 – İstanbul-Ankara-Adana reysini həyata keçirən THY-yə məxsus “Kop” təyyarəsi Toros dağlarında qəzaya uğradı. Səkkiz sərnişin və üç ekipaj üzvündən sağ qalan olmayıb.
1963 - Baasçılar və Nasserlər Suriyada dövlət çevrilişi nəticəsində hakimiyyəti ələ keçirdilər. Fevral ayında İraqda Baasçı zabitlər hakimiyyəti ələ keçirib və baş nazir Əbdülkərim Qasim öldürülüb.
1965 - Vyetnam Müharibəsi: 3500 ABŞ dəniz piyadası Cənubi Vyetnamın Da Nang sahillərinə eniş etdi.
1971 - Balıkesir Necatibey Təhsil İnstitutu təhsili dayandıraraq bağlandı.
1971 - Sivasın Yıldızeli şəhərində Türkiyə Fəhlə Partiyasının rayon katibi öldürüldü.
1972 - Demokrat Partiyasının sədr müavini Yüksel Menderes Ankarada qazla intihar etdi. Baş nazir Adnan Menderesin oğullarından biri olan Mutlu Menderes 1 mart 1978-ci ildə yol qəzasında dünyasını dəyişib. 15 mart 1996-cı ildə Aydın Menderes yol qəzası nəticəsində iflic olur.
1974 - Parisin Şarl de Qoll hava limanı istifadəyə verildi.
1975 – İstanbulun Osmanbəy şəhərindəki Dostlar Teatrında Tərəqqiçi Qadınlar Dərnəyinin (İKD) quruculuğunu həyata keçirən qadınların təşəbbüsü ilə ilk dəfə olaraq ictimai “Qadınlar Günü” şənliyi keçirildi. 400-500 qadının iştirak etdiyi yığıncaqda Qadınlar Gününün mənası və əhəmiyyətindən bəhs edən çıxışlar edilib, şeirlər oxunub. Elə həmin il Ankarada şənlik keçirildi.
1978 - Prezident Fahri Korutürk hökumətə İsmayıl Cem-in TRT Baş Müdirliyinə təyin edilməsinin etirazlı olduğunu bildirdi.
1979 - Prezident Fahri Korutürk, Türkiyə Silahlı Qüvvələri ilə bağlı müzakirələr haqqında; “Silahlı Qüvvələrimizi hər cür siyasətdən kənarda saxlamağa böyük diqqət və qayğı göstərmək bizim ən ümdə borcumuz olmalıdır.
1979 – Philips şirkəti ilk dəfə olaraq kompakt diski (CD) ictimaiyyətə təqdim etdi.
1982 – Türkiyə Zehni Engelli Uşaqların Təhsili və Müdafiəsi Vəqfi yaradıldı.
1983 - Ronald Reyqan SSRİ-ni "Şər imperiyası" adlandırır.
1984 - Yunanıstan Türkiyə hərbi gəmilərinin Yunanıstan məhv edənə atəş açmasından sonra Ankaradakı səfirini geri çağırır. Hadisələrin inkişafı ilə bağlı Türkiyə Afina səfirinə ölkəyə qayıtması barədə göstəriş verib.
1984 - Səkkiz əyalətdə fövqəladə vəziyyətin tətbiqi ilə bağlı fövqəladə vəziyyət qanunları qüvvəyə minmişdir.
1985 - Beyrutda bir məscidin qarşısında bomba partladı, 85 nəfər öldü, 175 nəfər yaralandı.
1987 - Qadın Dərnəyi Nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunan Feminist jurnalı nəşrə başladı. Sahibi və baş redaktoru Handan Koç olan jurnalın əsas müəllifləri; Ayşe Düzkan, Handan Koç, Minu, Defne, Filiz K., Serpil, Gül, Sabahnur, Vildan və Stella Ovadis. Jurnal 1990-cı ilin martında nəşrini dayandırdı.
1992 – Beynəlxalq Qadınlar Günü üçün İstanbul və Adanada keçirilən bayram yürüşlərinə polis müdaxilə etdi; bəzi qadınlar döyülüb, iki qadın yaralanıb, 8 qadın saxlanılıb.
1992 – İstanbul Respublika Prokurorluğu özəl televiziyalarda ədəbsiz verilişləri izlədi.
1996 – Lefkoşa-İstanbul reysini yerinə yetirən ŞKTC-yə məxsus sərnişin təyyarəsi qaçırıldı; əvvəlcə Sofiyaya, sonra isə Münhenə. Təyyarəni qaçıran şəxsin İngiltərədəki sevgilisinin yanına getmək istəyən Ramazan Aydın adlı Türkiyə vətəndaşı olduğu aydın olub. Təyyarədə olan sərnişinləri və ekipajı buraxan Aydın Almaniya polisi tərəfindən həbs edilib.
1999 – “Star” qəzeti nəşr həyatına başladı.
2000 – 30 ildən artıq siyasi tarixində ilk dəfə olaraq Necmettin Erbakana qarşı bayraq qaldırıldı və AXCP sədrinə namizəd seçildi. Kayseri millət vəkili Abdullah Gül namizədliyini açıqlayıb.
2003 - İstanbuldan Diyarbəkirə uçan THY-nin RJ-100 tipli təyyarəsi Diyarbəkirdə enişi zamanı qəzaya uğrayıb: 74 nəfər ölüb, 3 nəfər yaralanıb sağ qalıb.
2004 – Milli Təhlükəsizlik Şurasının Baş Katibliyi haqqında Əsasnamənin sirrini aradan qaldıran qanundan sonra hazırlanan yeni tənzimləmə qüvvəyə minib. Əsasnamədə MTŞ-nin Baş Katibliyi Baş Nazirə bağlı bir qurum olaraq təyin olundu.
2005 - Çeçenistan lideri Aslan Məşədov atışmada Rusiya təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən öldürüldü.
2006 - Papa II. Jean Paula qarşı sui-qəsd cəhdinə görə İtaliyada 24 il həbs olunduqdan sonra 14 iyun 2000-ci ildə Türkiyəyə ekstradisiya edilən və jurnalist-yazar Abdi İpəkçini öldürmək və "qəsb" ittihamı ilə Kartal H Tipi Həbsxanasında saxlanılan Mehmet Əli Ağca Həbsxana Müdirliyinin “cəzasını tamamladığını” bildirən məktubdan sonra Kartal Ağır Cəza Məhkəməsi tərəfindən sərbəst buraxılıb.
2010 – Elazığda 6 bal gücündə zəlzələ olub. 42 nəfər həyatını itirib.
2020 - İtaliyada, Lombardiya bölgəsində və ətrafındakı 14 şəhər koronavirusun yayılmasının qarşısını almaq üçün karantinə alınıb. Ertəsi gün İtaliya qırmızı zona elan edildi və karantin məhdudiyyətləri bütün ölkəyə yayıldı.

doğuşlar

1714 – Karl Filip Emanuel Bax, alman bəstəkarı (ö. 1788)
1748 – Vilyam V, Portağal Şahzadəsi (ö. 1806)
1761 – Yan Potoçki, Polşa zadəganı, etnoloq, dilçi, səyyah və maarifçi yazıçı (ö. 1815)
1813 – Yapetus Steenstrup, danimarkalı alim, zooloq (ö. 1897)
1822 – İqnasi Lukasieviç, polşalı əczaçı və neft sənayeçisi (ö. 1882)
1839 – Cozefina Kokrayn, amerikalı ixtiraçı (ö. 1913)
1865 – Frederik Qudi, amerikalı qrafik dizayneri və pedaqoq (ö. 1947)
1877 – Šatrijos Raqana, litvalı humanist yazıçı, pedaqoq (ö. 1930)
1879 – Otto Han, alman kimyaçısı və Nobel mükafatı laureatı (ö. 1968)
1883 – Franko Alfano, italyan musiqiçisi (ö. 1954)
1884 – Georg Lindemann, alman süvari zabiti (ö. 1963)
1879 - Otto Han, Alman kimyaçısı (ö. 1968)
1886 – Edvard Kalvin Kendall, amerikalı kimyaçı (ö. 1972)
1887 Patrik O'Konnell, irlandiyalı futbolçu (ö. 1959)
1888 – Qustav Krukenberq, Alman SS komandiri (ö. 1980)
1892 – Missisipi Con Hört, amerikalı blyuz müğənnisi və gitaraçı (ö. 1966)
1894 – Wäinö Aaltonen, Fin heykəltəraşı (ö. 1966)
1895 – Juana de Ibarbourou, Uruqvay şairi (Cənubi Amerikanın ən məşhur qadın şairlərindən biri) (ö. 1979)
1897 - Herbert Otto Gille, nasist Almaniyasının generalı (ö. 1966)
1898 – Teofil Dönges, Cənubi Afrikalı siyasətçi (ö. 1968)
1899 – Erik Linkleyter, şotland yazıçı (ö. 1974)
1907 – Konstantin Karamanlis, yunan siyasətçisi (ö. 1998)
1910 – Kler Trevor, amerikalı aktrisa (ö. 2000)
1911 – Hüseyin Hilmi Işık, türk yazıçısı (ö. 2001)
1918 - Pun Lim, amerikalı dənizçi
1922 - Ralph H. Baer Alman-Amerikalı ixtiraçı, oyun tərtibatçısı və mühəndis idi (ö. 2014)
1922 – Cyd Charisse, amerikalı rəqqasə və aktrisa (ö. 2008)
1924 – Anthony Caro, ingilis abstrakt heykəltəraş (ö. 2013)
1925 – Uorren Bennis, amerikalı alim (ö. 2014)
1926 Piter Qreyvs, Amerika aktyoru (Missiyamız Təhlükədir) (ö. 2010)
1926 Fransisko Rabal (Paco Rabal), ispan aktyoru (ö. 2001)
1927 – Ramon Revilla Sr., filippinli aktyor və siyasətçi (ö. 2020)
1930 - Duqlas Hurd, Britaniyanın mühafizəkar siyasətçisi, keçmiş nazir
1931 – Cerald Potterton, Britaniya-Kanada rejissoru, prodüseri, yazıçısı və animatoru (ö. 2022)
1937 – Juvenal Habyarimana, Ruanda əsgəri və siyasətçisi (ö. 1994)
1939 – Cim Bouton, amerikalı keçmiş peşəkar beysbolçu, aktyor və yazıçı (ö. 2019)
1941 – Norman Stoun, şotland tarixçisi (ö. 2019)
1942 - Ann Packer, ingilis qaçışçısı və uzunluğa tullanma
1943 Linn Redqreyv, ingilis aktrisası (ö. 2010)
1944 - Pepe Romero, ispan gitaraçı
1944 – Kim Von-unq, Cənubi Koreya siyasətçisi (ö. 2022)
1949 - Teófilo Cubillas, keçmiş Peru futbolçusu
1956 – Devid Malpass, amerikalı iqtisadi analitik
1957 – Əli Rıza Alaboyun, türk siyasətçisi
1957 – Klayv Burr, ingilis nağara ifaçısı (ö. 2013)
1957 - Cynthia Rothrock, amerikalı aktrisa
1958 – Qari Numan, ingilis musiqiçisi
1959 – Özhan Eren, türk musiqiçisi və rejissoru
1964 – Atilla Kaya, türk meyxanaçı (ö. 2008)
1967 – Əsli Ərdoğan, türk fizik və yazıçı
1971 – Canan Hoşgör, türk aktrisası
1973 - Anneke van Giersbergen, holland müğənni
1974 – Gökçe Fırat, türk jurnalisti və yazıçısı
1976 - Freddie Prinze Jr. Amerikalı aktyordur.
1977 - Johann Vogel, isveçrəli futbolçu
1978 – Ece Vahapoğlu, türkiyəli jurnalist, yazıçı və aparıcı
1979 – Bülent Polat, türk teatr, serial və kino aktyoru
1980 – Harun Ovalıoğlu, türk futbolçu
1983 – Seda Demir, türk serialı və kino aktrisası
1983 - André Santos, braziliyalı futbolçu
1983 – Güray Zünbül, türk dənizçisi
1988 – Xuan Karlos Qarsiya, Honduras milli futbolçusu (ö. 2018)
1990 - Asier İllarramendi, ispan futbolçu
1990 - Petra Kvitova, peşəkar çex tennisçisi
1991 - Alan Pulido, Meksika milli futbolçusu
1991 - Mika, portuqaliyalı futbolçu
1995 - Marko Qudurić, serb basketbolçu
1996-Feride Hilal Akın, türk müğənnisi
1997 - Tijana Bošković, serb voleybolçusu

ölümlər

1089 – Hâce Abdullah Herevi, 11-ci əsr sufi və din alimi (d. 1006)
1403 – Yıldırım Bayezid, Osmanlı İmperiyasının 4-cü Sultanı (d. 1360)
1844 - XIV. Karl, İsveç və Norveçin ilk fransız kralı (d. 1763)
1869 – Hector Berlioz, fransız bəstəkarı (d. 1803)
1874 – Millard Fillmor, ABŞ-ın 13-cü prezidenti (d. 1800)
1891 – Antonio Ciseri, isveçrəli rəssam (d. 1821)
1917 – Ferdinand fon Zeppelin, Alman təyyarə istehsalçısı (d. 1838)
1921 – Eduardo Dato, ispan siyasətçisi və hüquqşünası (d. 1856)
1923 – Yohannes Diderik van der Vaals, holland fizik və fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı (d. 1837)
1925 – Seyyid bəy, türk siyasətçi və yazıçı (d. 1873)
1930 – Uilyam Hovard Taft, amerikalı siyasətçi və ABŞ-ın 27-ci prezidenti (d. 1857)
1931 – Məmmədhəsən Hacınski, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Baş naziri (d. 1875)
1941 – Şervud Anderson, amerikalı yazıçı (d. 1876)
1942 – Xose Raul Kapablanka, kubalı şahmat üzrə dünya çempionu (d. 1888)
1944 – Hüseyn Rəhmi Gürpınar, türk yazıçısı (d. 1864)
1948 – Hulusi Behçet, türk dermatoloq (d. 1889)
1956 – Drastamat Kanayan, erməni əsgər və siyasətçi (d. 1883)
1959 – Bekir Sıtkı Kunt, türk siyasətçisi və Cümhuriyyət dövrü hekayəçisi (d. 1905)
1964 – Frans Alexander, Macarıstan Psixosomatik Təbabətinin və Psixoanalitik Kriminologiyanın banisi (d. 1891)
1965 – Urho Castrén, Finlandiya Ali İnzibati Məhkəməsinin sədri (d. 1886)
1971 – Harold Lloyd, amerikalı aktyor (d. 1893)
1972 – Erix fon dem Bax, alman əsgəri (nasist zabiti) (d. 1899)
1972 – Yüksel Menderes, türk siyasətçi (d. 1930)
1975 – Corc Stivens, amerikalı kinorejissor və ən yaxşı rejissor üçün Akademiya Mükafatının qalibi (d. 1904)
1975 – Joseph Bech, Lüksemburqun keçmiş baş naziri (d. 1887)
1977 – Fikrət Ürgüp, türk həkim və hekayəçi (d. 1914)
1980 – Nüsrət Hızır, türk filosofu (d. 1899)
2001 – Ninette de Valois, İrlandiya əsilli ingilis rəqqas və xoreoqraf (d. 1898)
2004 – Əbu Abbas, Fələstin Azadlıq Cəbhəsinin lideri (d. 1948)
2005 – Aslan Məşədov, Çeçenistan lideri (d. 1951)
2005 – Erol Mutlu, türk akademik, yazıçı və rejissor (Ankara Universiteti Ünsiyyət fakültəsinin keçmiş dekanları) (d. 1949)
2008 – Sadun Aren, türk akademik və siyasətçisi (Ankara Universiteti SBF-nin keçmiş professoru) (d. 1922)
2013 – İsmət Bozdağ, türk tədqiqatçısı və yaxın tarix yazıçısı (d. 1916)
2013 - Ewald-Heinrich von Kleist, 20 iyul sui-qəsd cəhdi zamanı Wehrmacht-da birinci leytenant rütbəsi ilə xidmət edən alman zabiti (d. 1922)
2015 – Sam Simon, amerikalı televiziya prodüseri və ssenarist (d. 1955)
2016 – Riçard Davalos amerikalı aktyordur (d. 1930)
2016 – Corc Martin, ingilis musiqiçi və prodüser (d. 1926)
2017 – Dmitri Mejeviç, sovet-rus aktyoru və xalq şairi (d. 1940)
2017 – Cozef Nikolosi, amerikalı klinik psixoloq (d. 1947)
2017 – Corc Olah, macar əsilli amerikalı kimyaçı (d. 1927)
2017 – Li Yuan-tsu, Çin siyasətçisi (d. 1923)
2017 – Dave Valentin, amerikalı latın caz musiqiçisi və fleyta ifaçısı (d. 1952)
2018 – Ercan Yazqan, türk teatr, kino, serial aktyoru və rejissoru (d. 1946)
2019 – Mesrob Mutafyan, erməni din xadimi və Türkiyə ermənilərinin 84-cü patriarxı (d. 1956)
2019 – Cynthia Tompson, keçmiş Yamaykalı qadın idmançı (d. 1922)
2020 – Devid Rocers, amerikalı avtomobil yarışçısı (d. 1955)
2020 – Maks fon Sydov, İsveç kinoaktyoru (d. 1929)
2021 – Kuryana Azis, İndoneziya siyasətçisi (d. 1952)
2021 – Adrian Bărar, Rumıniyalı gitaraçı və bəstəkar (d. 1960)
2021 – Cibril Tamsir Niane Qvineya tarixçisi, dramaturq və hekayə yazıçısı idi (d. 1932)
2021 – Rasim Öztekin, türk teatr, kino və serial aktyoru (d. 1959)
2022 – Valeriy Petrov, Sovet-Ukrayna peşəkar futbolçusu və məşqçisi (d. 1955)
2023 – Marsel Amont, fransız aktyor, müğənni və musiqiçi (d. 1929)
2023 – Hendrik Broks, İndoneziya velosipedçisi (d. 1942)
2023 – Gianmarco Calleri, italyan futbolçu, sahibkar və idman administratoru (d. 1942)
2023 – Italo Galbiati, italyan keçmiş futbolçu və məşqçi (d. 1937)
2023 – Bert I. Gordon, amerikalı kinoprodüser, rejissor və ssenarist (d. 1922)
2023 – Satish Kaushik, hind aktyoru, rejissor, prodüser, komediyaçı və ssenarist (d. 1956)
2023 – Dolores Klaich, amerikalı feminist yazıçı, fəal, jurnalist və pedaqoq (d. 1936)
2023 - Qreys Onyanqo, Keniyalı pedaqoq və siyasətçi (d. 1924)
2023 – Haim Topol, İsrail teatr və kino aktyoru (d. 1935)

Bayramlar və xüsusi günlər

Beynəlxalq Qadınlar Günü