Çamlıca Medipol Universiteti Xəstəxanası Qadın Xəstəlikləri və Doğum Kliniğindən Op. Dr. Ülkər Heydərova, “Yumurtalıqların 40 yaşa qədər funksiyalarının dayandırılması vaxtından əvvəl yumurtalıq çatışmazlığı hesab olunur. Erkən yumurtalıq çatışmazlığı təxminən hər 100 qadından 1-də görülə bilər.
Menopoz üçün orta yaş aralığının 50 ilə 52 arasında göstərildiyini ifadə edən Op. Dr. Ülkər Heydərova, “40-45 yaş arası menopoz erkən menopauza sayılır. 40 yaşından əvvəl yumurtalıqların funksiyalarının dayandırılması vaxtından əvvəl yumurtalıq çatışmazlığı hesab olunur və təxminən hər 100 qadından 1-də müşahidə edilə bilər. 30 yaşından əvvəl yumurtalıqların funksiyalarının pozulması hər min qadından birində görülə bilən bir vəziyyətdir. Erkən Yumurtalıq Çatışmazlığının səbəbi çox dəyişir və 90% hallarda dəqiq bir səbəb müəyyən edilə bilməz. Bununla belə, genetik və ətraf mühit faktorları mühüm rol oynayır.
Bilinən mühüm səbəbləri sadalayan Heydərova “Rəqəm və struktur xromosom anomaliyaları, autoimmun xəstəliklər, şüa terapiyası və kimyaterapiya. Bütün xəstələrin ailə tarixi sorğulanmalıdır. Xüsusilə POI 30 yaşından əvvəl olan hallarda mütləq genetik müayinə edilməlidir.
Erkən menopozun simptomları
öp. Dr. Heydərova erkən menopozun əlamətlərini qeyd edərək yekunlaşdırıb:
“Bu xəstələr menstruasiya pozğunluğu, amenoreya, qızdırma, gecə tərləməsi kimi şikayətlərlə müraciət edə bilərlər. Bu şikayətlərdən hər hansı biri olan xəstələrdə POİ diaqnozu nəzərə alınmalı, xəstədən ətraflı anamnez alınmalı və müvafiq olaraq diaqnostik testlər aparılmalıdır. Menstruasiya pozğunluğu və amenoreya səbəb ola biləcək digər tibbi səbəblər araşdırılmalı və istisna edilməlidir. Yumurtalıq ehtiyatını qiymətləndirmək üçün qəti şəkildə qəbul edilmiş bir test olmasa da; Qanda AMH (Anti Mullerian Hormon) dəyərlərini ölçmək məlum olan ən etibarlı üsuldur. Müalicə ilə xəstəliyin irəliləməsinin qarşısı alına bilməz və yumurtalıq ehtiyatı çox təəssüf ki, artırıla bilməz, lakin erkən diaqnoz və müalicə baş verə biləcək sağlamlıq problemlərinin qarşısının alınması baxımından əhəmiyyətlidir. Erkən diaqnoz xüsusilə gələcəkdə osteoporoz və ürək-damar xəstəliklərinin qarşısının alınmasında çox vacibdir. Xəstə estrogen hormonunun olmaması səbəbindən erkən osteoporoz və ürək-damar xəstəlikləri riskinin artması barədə diqqətlə məlumatlandırılmalıdır. Müalicədən əlavə psixoloji dəstək də faydalı olacaq”.
Şərh yazan ilk kişi olun